مدیریت ریسک در بازار فارکس
مقدمه:
بازار فارکس یا بازار تبادل ارز، یک بازار جهانی و غیرمتمرکز است که در آن ارزهای مختلف با یکدیگر تبادل می‌شوند. بازار فارکس به دلیل ساعات کار طولانی (۲۴ ساعت در روز و پنج روز در هفته)، نوسانات قیمت زیاد، دسترسی آسان و هزینه‌های پایین، برای سرمایه‌گذاران، معامله گران، بانک‌ها و سایر عاملان بازار جذاب است.
تعریف ریسک در بازار فارکس:
ریسک در بازار فارکس به احتمال وقوع یک رویداد نامطلوب که منجر به ضرر مالی یا افت سودآوری شود، گفته می‌شود.
ریسک در بازار فارکس تحت تأثیر عوامل مختلفی همچون نوسانات قیمت، تغییرات نرخ بهره، تغییرات سطح عرضه و تقاضا ، تغییرات سیاست‌های اقتصادی و سیاسی، حوادث طبیعی و خطاهای انسانی قرار دارد.
بنابراین، برای حفظ سودآوری و کاهش خطرات در بازار فارکس، لازم است که سرمایه‌گذاران و معامله گران از روش‌های مناسب مدیریت ریسک استفاده کنند. مدیریت ریسک در بازار فارکس به فعالیت‌هایی گفته می‌شود که به منظور شناسایی، اندازه‌گیری، کنترل و کاهش ریسک‌های موجود یا پتانسیل در بازار فارکس انجام می‌شوند. مدیریت ریسک در بازار فارکس می‌تواند به صورت کمّی (با استفاده از روش‌های ریاضی و آماری) یا کیفی (با استفاده از تحلیل‌های فنی و بنیادی) انجام شود.
هدف از این مقاله بررسی اهمیت، انواع و روش‌های مدیریت ریسک در بازار فارکس است. در بخش بعد، انواع ریسک‌های بازار فارکس و روش‌های مدیریت آنها را معرفی و توضیح خواهیم داد. در بخش آخر، نتیجه‌گیری، خلاصه‌ای از نکات اصلی مقاله و پیشنهاداتی برای بهبود عملکرد در بازار فارکس ارائه خواهیم کرد .
انواع ریسک‌های بازار فارکس
ریسک‌های بازار فارکس را می‌توان به چند دسته تقسیم کرد. در اینجا، پنج نوع رایج و مهم را بررسی خواهیم کرد:
– ریسک بازار:
ریسک بازار به ریسک ناشی از تغییرات قیمت ارزها گفته می‌شود. این نوع ریسک بستگی به عوامل مختلف اقتصادی همچون تورم، تولید ناخالص داخلی، نرخ بهره، تعادل معامله گری و تعادل پرداخت‌ها دارد. ریسک بازار معمولاً با استفاده از شاخص‌های حساس به بازار همچون نرخ ارز، شاخص قدرت نسبی (RSI)، شاخص جریان پول (MFI) و شاخص حرکت متوسط (ADX) اندازه‌گیری می‌شود.
– ریسک سودآور:
به ریسک ناشی از تغییرات در سطح سودآور گفته می‌شود. این نوع ریسک بستگی به عملکرد معامله گر و استراتژی‌های مورد استفاده آنها دارد. ریسک سودآور معمولاً با استفاده از شاخص‌های مربوط به سودآور همچون نسبت سود به ضرر (P/L ratio)، نسبت سود به حجم معاملات (P/V ratio)، نسبت سود به حساب (P/A ratio) و نسبت سود به ریسک (P/R ratio) اندازه‌گیری می‌شود.
– ریسک اعتباری:
ریسک اعتباری به ریسک ناشی از عدم توانایی یک طرف از تعهدات خود در قبال دیگر طرف در بازار فارکس گفته می‌شود. این نوع ریسک بستگی به اعتبار و اعتماد طرفین معامله دارد. ریسک اعتباری معمولاً با استفاده از شاخص‌های مربوط به اعتبار همچون نمره اعتباری (credit score)، نرخ خطر ورشکستگی (default risk rate)، نرخ تخلف (delinquency rate) و نرخ تأخیر (delay rate) اندازه‌گیری می‌شود.
– ریسک فناوری:
ریسک فناوری به ریسک ناشی از خطاهای فنی، نقص‌های سخت‌افزاری یا نرم‌افزاری، حملات سایبری یا قطع شدن ارتباطات در بازار فارکس گفته می‌شود. این نوع ریسک بستگی به کارایی و امنیت سامانه‌های فناورانه دارد. ریسک فناوری معمولاً با استفاده از شاخص‌های مربوط به فناوری همچون زمان پاسخگویی (response time)، زمان تأخیر (latency time)، زمان دسترس‌پذیری (availability time) و زمان بازگشت (recovery time) اندازه‌گیری می‌شود.
– ریسک قانونی:
به ریسک ناشی از عدم رعایت قوانین، مقررات، قراردادها یا تحولات حقوقی در بازار فارکس گفته می‌شود. این نوع ریسک بستگی به قوانین و مقررات کشورهای مختلف دارد. ریسک قانونی معمولاً با استفاده از شاخص‌های مربوط به قانون همچون نرخ تغییر قانون (legal change rate)، نرخ تعارض قانون (legal conflict rate)، نرخ اجرای قانون (legal enforcement rate) و نرخ انطباق قانون (legal compliance rate) اندازه‌گیری می‌شود.
روش‌های مدیریت ریسک در بازار فارکس
روش‌های مدیریت ریسک در بازار فارکس را می‌توان به دو دسته کلی تقسیم کرد: روش‌های داخلی و روش‌های خارجی. روش‌های داخلی به روش‌هایی گفته می‌شود که معامله گران به صورت شخصی برای کنترل و کاهش ریسک‌های خود انجام می‌دهند. روش‌های خارجی به روش‌هایی گفته می‌شود که معامله گران با استفاده از ابزارها، سامانه‌ها یا سرویس‌های دیگر در بازار فارکس برای کنترل و کاهش ریسک‌های خود انجام می‌دهند. در اینجا، چند نمونه از روش های داخلی را ذکر خواهیم کرد:
– روش‌های داخلی:
– تعیین حد ضرر (stop-loss):
تعیین حد ضرر به روشی گفته می‌شود که معامله گران یک سطح را قبل از شروع معاملات تعیین می‌کنند که در صورت رسیدن قیمت به آن سطح، معاملات خود را بسته و با مقداری ضرر از بازار خارج شوند. این روش به جلوگیری از ضرر بیشتر و حفظ سرمایه معامله گر کمک می‌کند.
سوالی که مطرح می شود این است؛ در هر معامله چند درصد از سرمایه خود را می توان در معرض ریسک قرار داد؟
در پاسخ به این سوال باید گفت دو نوع ریسک مختلف وجود دارد که آنها را باید در نظر داشت:
- ریسک معاملاتی: یک تریدر بیشتر از 1% درصد از کل سرمایه خود را نباید در معرض ریسک قرار دهد.
- ریسک روانی: این نوع ریسک بستگی زیادی به توانایی ذهنی تریدر دارد که با چه مقدار بالانس می تواند به پلن معاملاتی خود پایبند باشد.
تریدر برای محاسبه حجم معاملات خود، می تواند از برنامه های مخصوص مدیریت سرمایه (Money Management) استفاده نماید. این برنامه به صورت خودکار حجم “لات سایزهای” معاملاتی را محاسبه می کند. در شکل زیر یک نمونه از اکسپرت مدیریت سرمایه برای متاتریدر 5 آمده است که با فعال کردن تیک Buy ، خط فرضی استاپ لاس زیر قیمت فعلی قرار می گیرد و می توانید سطح استاپِ پیش فرض را به قیمت دلخواه تغییر دهید. اکسپرت مدیریت سرمایه متناسب با داده ای که در پنل اکسپرت وارد کرده اید لات سایز معاملاتی را به صورت خودکار محاسبه می کند.
تعیین حد ضرر (stop-loss)
– نسبت سود به ضرر (risk-reward ratio):
نسبت سود به ضرر به محاسباتی گفته می‌شود که معامله گران در آن، نسبت سود مورد انتظار به ضرر قابل تحمل خود را تعیین می‌کنند. این روش به انتخاب استراتژی‌های سودآور کمک می‌کند. به عنوان مثال، اگر یک معامله گر یک نسبت سود به ضرر ۳ به ۱ را تعیین کند، به این معنی است که برای هر ۱۰۰ دلار ضرر قابل تحمل، حداقل ۳۰۰ دلار سود مورد انتظار دارد.
– پخش ریسک (risk diversification):
پخش ریسک به روشی گفته می‌شود که معامله گران بجای متمرکز شدن بریک جفت ارز، سبدی از ارزها یا جفت ارزهای مختلف را انتخاب می‌کنند. این روش به کاهش ریسک ناشی از نوسانات قیمت یک ارز خاص و افزایش فرصت‌های سودآور کمک می‌کند.
نتیجه‌گیری:
بازار فارکس یک بازار جذاب و پویا است که برای سرمایه‌گذاران، معامله گران و سایر عاملان بازار فرصت‌های سودآور ارائه می‌دهد. با این حال، بازار فارکس همچنین یک بازار پرنوسان است که نیاز به مدیریت ریسک دقیق و منظم دارد. ریسک در بازار فارکس تحت تأثیر عوامل مختلفی همچون نوسانات قیمت، تغییرات نرخ بهره، تغییرات سطح تقاضا و عرضه، تغییرات سیاست‌های اقتصادی و سیاسی، حوادث طبیعی و خطاهای انسانی قرار دارد. برای کاهش و کنترل ریسک‌های بازار فارکس، لازم است که معامله گران از روش‌های مناسب مدیریت ریسک استفاده کنند. روش‌های مدیریت ریسک در بازار فارکس شامل روش‌های داخلی همچون تعیین حد ضرر، نسبت سود به ضرر یا همان ریسک به ریوارد و پخش ریسک است. این روش‌ها به معامله گران کمک می‌کنند که سودآوری خود را حفظ و افزایش دهند و همچنین زیان های احتمالی را کاهش و مدیریت کنند.
