شاخص تولید ناخالص داخلی (GDP)

• بهار رضاجو
• دانشکده فارکس, بلاگ

درتقویم اقتصادی فارکس داده‌های مهمی وجود دارند که معامله‌گران باید به آن‌ها توجه ویژه‌ای داشته باشند. یکی‌ازاین داده‌های مهم، تولید ناخالص داخلی است که به‌شکل گسترده‌ای در تحلیل‌های اقتصادی و سیاست‌گذاری‌های مالی کاربرد دارد. این شاخص، سلامت کلی اقتصاد یک کشور را نشان می‌دهد. در این مطلب به واکاوی GDP، نحوه محاسبه آن و تأثیر آن برجفت‌ارزها در بازار فارکس می‌پردازیم.

تولید ناخالص داخلی چیست؟

تولید ناخالص داخلی (Gross Domestic Product) که با علامت اختصاری GDP نشان داده می‌شود، ارزش کل کالاها و خدمات نهایی تولیدشده در یک کشور را طی‌یک دوره زمانی خاص اندازه‌گیری می‌کند. فرقی نمی‌کند این کالاها در داخل کشور به‌مصرف می‌رسند یا به کشورهای دیگر صادر می‌شوند.

نحوه محاسبه gdp

تولید ناخالص داخلی دارای چهار مؤلفه مصرف، سرمایه‌گذاری، دولت و صادرات خالص است. هریک از این‌اجزا، مجرایی برای فروش کالاها و خدمات هستند. دراصل، این آژانس آمار ملی هر کشور است که این شاخص را محاسبه می‌کند، اما سازمان‌های مستقل نیز گزارش‌های تولید ناخالص داخلی ملی را منتشر می‌کنند.

فرمول محاسبه شاخص gdp در فارکس

تولید ناخالص داخلی یک کشور را با فرمول زیر محاسبه می‌کنیم:

GDP = C + I + G + (X-M)

در این فرمول:

• مؤلفه C به هزینه‌های مصرف‌کنندگان شامل کلیه خریدهای افراد برای استفاده شخصی ازجمله غذا و پوشاک، خودرو و … اشاره دارد.
• مؤلفه I در این فرمول به خریدها و سرمایه‌گذاری‌های واحدهای تجاری اشاره دارد که به دو دسته دارایی‌های ثابت (ملک، دفتر شرکت، تجهیزات) و موجودی کالا تقسیم می‌شود.
• مؤلفه G به هزینه‌های دولت‌ها مانند پرداخت حقوق کارگران، هزینه‌های نظامی و مخارج زیرساختی اشاره دارد.
• و درآخر، (X-M) به صادرات خالص اشاره دارد که شامل کلیه کالاها و خدماتی است که در داخل کشور تولید می‌شوند اما به خارجی‌ها فروخته می‌شوند.

نکته ۱: تولید ناخالص داخلی، به دو صورت اسمی و واقعی محاسبه می‌شود. شاخص GDP اسمی فقط قیمت‌های جاری را لحاظ می‌کند و تورم را درنظر نمی‌گیرد، درحالی‌که GDP واقعی به‌سمت بالا یا پایین تنظیم می‌شود تا اثرات تورم و نوسانات ارز را کاهش دهد. با حذف اثر تورم، تولید ناخالص داخلی به‌شکل دقیق‌تری وضعیت بهره‌وری یک اقتصاد را نشان می‌دهد.

نکته ۲: در محاسبه تولید ناخالص داخلی، مؤلفه‌هایی مانند برخی‌از مالیات‌ها، واردات و یارانه‌های دولتی وارد نمی‌شوند. کالاهایی هم که خارجی‌ها در داخل کشور تولید می‌کنند، نباید در محاسبه این شاخص لحاظ شوند اما می‌توان آن‌ها را در تولید ناخالص ملی (GNP) به‌شمارآورد.

تاثیر gdp در فارکس

معامله‌گران فارکس به‌این‌دلیل به GDP اهمیت می‌دهند که نشان‌دهنده سلامت اقتصاد یک کشور است. تأثیر GDP بر بازار فارکس را می‌توان به‌این‌صورت توضیح داد:

وقتی تولید ناخالص داخلی بالا باشد، یعنی کشور کالاها و خدمات بیشتری تولید می‌کند و مردم درآمد بیشتری دارند. اقتصاد چنین کشوری قوی است و بنابراین، احتمال بیشتری برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی دارد. درنتیجه، تقاضا برای واحد پول آن کشور افزایش می‌یابد. درمقابل، کاهش GDP باعث کاهش اعتماد به اقتصاد و کم‌ترشدن احتمال سرمایه‌گذاری‌های خارجی می‌شود. بنابراین، تقاضا برای واحد پول آن کشور کاهش می‌یابد. تولید ناخالص داخلی پایین می‌تواند به تورم منجر شود که آن‌هم ارزش ارز یک کشور را کاهش می‌دهد.

نرخ رشد GDP

نرخ رشد GDP هم تأثیر مهمی بر بازار فارکس دارد. اگر تولید ناخالص داخلی یک کشور سریع‌تر از کشورهای شریک تجاری آن رشد کند، ارزش پول ملی‌اش دربرابر پول آن کشورها افزایش می‌یابد. بنابراین، سرمایه‌گذاران خارجی تمایل زیادی به سرمایه‌گذاری در این کشور دارند؛ زیرا براین باورند که ارز آن با افزایش ارزش روبه‌رو خواهد شد. عکس این موضوع هم درباره کاهش نرخ رشد GDP صادق است.

نکته: البته توجه کنید رابطه بین GDP و بازار فارکس همیشه این‌طور ساده نیست. عوامل دیگری ازجمله نرخ بهره، ثبات سیاسی و تورم یک کشور بر ارزش ارز آن تأثیر می‌گذارند. برای نمونه، ممکن است کشوری GDP بالایی داشته باشد، اما وضعیت سیاسی آن ناپایدار باشد که سبب تضعیف آن ارز می‌شود.

استفاده از تولید ناخالص داخلی در تحلیل بنیادی برای فارکس

هنگام انجام تحلیل بنیادی در فارکس، از تولید ناخالص داخلی می‌توان برای تحلیل روندهای تاریخی، پیش‌بینی آینده اقتصادی یک کشور و مقایسه یک اقتصاد با اقتصاد دیگر استفاده کرد.

تاثیر شاخص gdp بر دلار

درباره ایالات متحده، GDP پایین‌تر به‌معنای دوره انقباض اقتصادی است و احتمال افزایش نرخ بهره را کاهش می‌دهد که یعنی ارزش یا جذابیت دلار برای معامله کم‌تر می‌شود. برعکس زمانی‌که شاخص GDP در حال افزایش است، تصور براین‌است که اقتصاد خوب کار می‌کند و می‌توان انتظار داشت که با استخدام کارگران بیشتر، نرخ اشتغال افزایش یابد. افزایش این نرخ خود به‌معنای‌آن است که مردم پول بیشتری برای خرج‌کردن دارند. همه‌ی این موارد سبب تقویت شاخص دلار می‌شوند.

تاثیر gdp بر طلا

قیمت طلا به‌طور قابل‌توجهی تحت‌تأثیر رشد GDP قرار می‌گیرد. زمانی‌که GDP درحال رشد است، نشان‌دهنده اقتصاد سالم است که به کاهش تقاضا برای طلا به‌عنوان یک دارایی امن می‌انجامد. احتمالاً سرمایه‌گذاران درچنین شرایطی، دارایی‌های پرریسک‌تر مانند سهام یا ارز دیجیتال را ترجیح می‌دهند. این موضوع باعث کاهش قیمت طلا می‌شود.

برعکس، در دوره رکود اقتصادی، تقاضا برای طلا به‌عنوان یک پناهگاه امن برای حفظ ارزش دارایی‌ها افزایش می‌یابد؛ زیرا سرمایه‌گذاران به‌دنبال ثبات و محافظت از سرمایه‌های خود هستند. با همه این‌ها، رابطه بین GDP و طلا، همیشه به این سادگی نیست و به‌ویژه زمانی‌که پای عواملی مانند تورم و تنش‌های ژئوپلیتیکی درمیان باشد، پیچیده می‌شود.

سخن پایانی

در این مطلب به واکاوی تولید ناخالص داخلی (GDP) پرداختیم و با نحوه محاسبه و تأثیر آن بر بازار فارکس و ارزهای کشورها آشنا شدیم. دریافتیم که این شاخص مهم، ارزش کل فعالیت‌های اقتصادی در یک کشور را اندازه‌گیری می‌کند و در بازار فارکس به‌عنوان یکی‌از عوامل کلان اقتصادی مؤثر بر نوسانات ارزها درنظر گرفته می‌شود. افزایش GDP می‌تواند باعث افزایش تقاضا برای واحد پول ملی و تقویت آن نسبت به دیگر ارزها شود، درحالی‌که کاهش GDP ممکن است باعث کاهش اعتماد به اقتصاد و کاهش ارزش پول ملی شود.

آیا تاکنون در معاملات خود تأثیر شاخص تولید ناخالص داخلی بر جفت‌ارزها را درنظر گرفته‌اید؟ چطور از این شاخص برای انتخاب جفت‌ارزهای معاملاتی استفاده می‌کنید؟ لطفاً دیدگاه‌هایتان را با ما به اشتراک بگذارید.